11073,27%0,94
42,11% 0,05
48,70% 0,65
5391,40% 0,00
8953,99% 1,15
1 Ekim 2025 itibarıyla uygulamaya alınan Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi (KURGAN) ve Vergi Denetim ve Analiz Sistemi (VEDAS), Türkiye’deki işletmelerin ve yetkililerinin vergi denetiminde yeni bir dönemi başlattı. Sistemlerin detayları İzmir’de düzenlenen konferansta paylaşıldı.
İZMİR (İGFA) - Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 1 Ekim 2025’te hayata geçirdiği KURGAN ve VEDAS sistemleri, Türkiye’de faaliyet gösteren işletmelerin vergi denetiminde devrim niteliğinde değişiklikler getiriyor.
Yapay zekâ tabanlı bu sistemler, sahte belge kullanımını takip etme ve önlem alma konusunda mali yapıyı güçlendirmeyi hedefliyor.
Sistemin tüm yönleri, İzmir Serbest Bölgesi (İZBAŞ) ve Menemen Ticaret Odası iş birliğiyle düzenlenen konferansta masaya yatırıldı. Türkiye’nin önde gelen mali hukukçularından Prof. Dr. Keramettin Tezcan, etkinliğe katılan işletme sahipleri ve mali müşavirlerle bilgi paylaşımında bulundu.
Prof. Dr. Tezcan, KURGAN’ın temel amacının mükellefleri “riskli” olarak etiketlemek değil, mal ve hizmet işlemlerine risk puanı atamak olduğunu ve sistemin bir erken uyarı mekanizması olarak çalıştığını ifade etti. Tezcan, sistemin işlemleri analiz ettiğini, alıcı veya satıcıya doğrudan risk puanı vermediğini vurguladı.
Sistemin e-belge gibi anlık verilere erişim sağlayarak çalıştığını ve mükelleflerin bilgi isteme yazılarına verdikleri cevapların denetim planlarını dinamik şekilde etkilediğini belirten Tezcan, şunları kaydetti:
“KURGAN, tek başına bir yazılım projesi değil. Sahte belge düzenlemenin ‘öncül suç’ sayılması, vergi incelemesi ile vergi suçu soruşturmasının ayrılması ve Rapor Otomasyon Sistemi gibi teknolojik yeniliklerle bütüncül bir stratejinin parçasıdır. Sistem, işlemlerin gerçeklikten uzak olmasını, miktar veya mahiyet açısından yanlış beyanları ve ilişkili mükelleflerle yapılan emsalsiz işlemleri analiz ederek risk skorları üretir.”
Sistemin, yüksek riskli işlemlere odaklanarak denetimleri etkinleştirdiğini ve mükelleflerin kendi risk durumlarını değerlendirme imkânı bulduğunu söyleyen Tezcan, yapay zekâ ve veri madenciliği kullanımıyla ilgili hukuki sorunsallara da dikkat çekerek, "Vergi mahremiyeti, kişisel verilerin korunması ve ticaretin serbestliği konuları sistemin uygulanmasında önemli bir çerçeve oluşturuyor. Yeni uygulama, Türkiye’nin OECD ülkelerinde yaygınlaşan yapay zekâ tabanlı vergi denetim sistemlerinin bir parçası olarak, gri listeye dönmemek ve vergiye gönüllü uyumu artırmak açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor" diye konuştu.
